Các khoản tiền chuyển vào phải chịu thuế TNCN

Cục Thuế khẳng định chỉ những khoản tiền có bản chất là thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ mới phát sinh nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân (TNCN), không phải mọi dòng tiền đổ vào tài khoản đều bị tính thuế. Nói cách khác, thuế thu nhập cá nhân được xác định dựa trên bản chất của giao dịch, không phải đơn thuần từ việc giữa các tài khoản cá nhân có tiền vào hay không.

Các khoản tiền chuyển vào chịu thuế TNCN

1. Tiền lương, tiền công

• Tất cả tiền lương, phụ cấp, thưởng… nhận từ tổ chức, doanh nghiệp đều là thu nhập chịu thuế, theo biểu thuế lũy tiến từng phần (5–35%).
• Nếu ai đó có thu nhập từ nhiều nơi, thì ngoài khấu trừ theo hóa đơn, họ phải tự quyết toán thuế cuối năm.

2. Thu nhập từ kinh doanh tư nhân

• Cá nhân nhận tiền từ bán hàng online, viết content, tư vấn… sẽ bị đánh thuế TNCN và GTGT nếu doanh thu > 100 triệu/năm.
• Cơ quan thuế có thể giám sát tài khoản có giao dịch thường xuyên, quy mô lớn để xác định hoạt động kinh doanh.

3. Phí dịch vụ, hoa hồng

• Các khoản như hoa hồng, phí môi giới, phí rút/gửi tiền hộ được xác định là thu nhập chịu thuế.
• Lương gốc chuyển hộ không chịu thuế, nhưng phần phí (hoa hồng) sẽ bị đánh thuế theo thuế suất tương ứng.

4. Lãi cho vay cho tổ chức

• Nếu cá nhân cho tổ chức, công ty vay và nhận lãi, phần lãi chịu thuế 5%, do bên vay khấu trừ khi trả.
• Trái lại, lãi cho vay giữa cá nhân và cá nhân nhỏ lẻ thường không chịu thuế.

5. Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản (nếu kê khai gian dối)

• Thông thường, người bán phải nộp 2% thuế TNCN trên giá khai lúc công chứng, và nếu số tiền thực nhận đúng với giá khai thì không phải nộp thêm.
• Tuy nhiên, nếu khai giá thấp để trốn thuế nhưng thực tế số tiền vào nhiều hơn, cơ quan thuế có quyền ấn định giá thực, truy thu thuế và phạt chậm nộp.

Ngân hàng và cơ quan thuế “theo dõi dòng tiền” – tại sao?

• Ngành thuế không trực tiếp truy cập vào tài khoản cá nhân, nhưng phân tích dữ liệu do ngân hàng cung cấp, phát hiện dấu hiệu bất thường.
• Khi phát hiện giao dịch đáng nghi (ví dụ: ghi “mua bán” nhưng không khai thuế), cơ quan thuế sẽ xem xét và có thể ấn định doanh thu, truy thu thuế.
• Các vụ nổi tiếng như của TikToker “Cún Bông” Vũ Nam Phương – thực nhận 120 tỷ nhưng khai chỉ 5 tỷ – là ví dụ điển hình của việc phân tích dòng tiền để truy thu thuế.

Lưu ý khi giao dịch: tránh rủi ro bị truy thu thuế

1. Giao dịch dân sự, vay mượn, cho tặng

• Cho tặng, vay mượn giữa cá nhân/famil, tiền sinh hoạt giữa vợ chồng, con cho bố mẹ… là giao dịch dân sự, không bị tính thuế TNCN.
• Để tránh hiểu nhầm, nên ghi rõ nội dung, lưu giữ hợp đồng, biên nhận nếu giao dịch số tiền lớn.

2. Kiều hối và tài trợ từ nước ngoài

• Tiền kiều hối từ người thân ở nước ngoài hoặc lương làm việc ở nước ngoài đã đóng thuế tại nơi làm và chuyển về Việt Nam đều được miễn thuế.
• Cá nhân cư trú hưởng thu nhập từ nước ngoài vẫn phải khai đầy đủ nếu chưa đóng thuế ở nước ngoài.

3. Lãi cho vay cá nhân

• Lãi từ cho vay cá nhân nhỏ lẻ (ví dụ: chơi hụi) không thường xuyên không bị đánh thuế, phải chứng minh rõ là sinh hoạt cá nhân.

4. Đáo hạn khoản vay ngân hàng

• Tiền nhận từ ngân hàng để đáo hạn khoản vay rồi chuyển tiếp không bị tính thuế, nếu có giấy tờ minh bạch.

5. Bán nhà đất đã kê khai và nộp thuế

• Nếu đã hoàn tất nghĩa vụ thuế (2% giá chuyển nhượng) và không khai thấp, thì tiền nhận sẽ không bị tính thuế lần nữa, dù dưới hình thức chuyển khoản.
• Tuy nhiên, cần chứng minh đầy đủ hóa đơn, hợp đồng công chứng.

Chuẩn bị hồ sơ – minh bạch giao dịch, tự bảo vệ

Việc giữ giấy tờ chứng minh nguồn gốc tiền giúp bạn tránh bị nhầm lẫn là thu nhập chịu thuế khi tài khoản có giao dịch lớn hoặc bất thường:

1. Với giao dịch dân sự: giữ hợp đồng cho vay/mượn/mừng, biên nhận, giấy tờ gia đình…
2. Với thu nhập từ nước ngoài: lưu sao kê ngân hàng, chứng từ khấu trừ thuế (nếu có).
3. Với kinh doanh, bán hàng online: nên tách riêng tài khoản kinh doanh – cá nhân, lập hóa đơn điện tử (được yêu cầu kể từ 1/6/2025 nếu doanh thu ≥ 1 tỷ/năm).
4. Với chuyển nhượng BĐS: giữ hợp đồng công chứng, giấy nộp thuế, biên bản bàn giao & sao kê.
5. Với lãi cho vay cá nhân: nên có hợp đồng vay rõ ràng (có hoặc không có lãi).
6. Với phí dịch vụ/hoa hồng: phải được chứng minh rõ ràng, tách rời phần thu nhập gốc.

Bảng tổng hợp – Thế nào chịu thuế, thế nào miễn?

Những rủi ro khi bị nhầm lẫn hoặc khai sai

• Khi thấy tài khoản cá nhân có giao dịch bất thường hoặc đăng nội dung “mua bán”, cơ quan thuế có thể điều tra.
• Nếu khai sai, gian lận doanh thu sẽ bị truy thu, xử phạt hành chính hoặc hình sự (như vụ “Cún Bông”).
• Đối với hộ kinh doanh, nếu doanh thu ≥ 1 tỷ từ 1/6/2025 thì cần sử dụng hóa đơn điện tử, không có hóa đơn được coi là kê khai không trung thực ﹣ có thể bị truy thu, xử phạt.

Kết luận & Lời khuyên

• Không phải mọi khoản tiền chuyển vào tài khoản cá nhân đều bị tính thuế TNCN; chỉ những khoản có bản chất là thu nhập (lương, kinh doanh, phí dịch vụ, lãi cho vay tổ chức…) mới chịu nghĩa vụ.
• Các khoản như cho tặng, vay mượn, đáo hạn, kiều hối… đều được miễn thuế nếu có chứng cứ minh bạch.
• Cần rõ ràng, sách vở đầy đủ để không bị nhầm lẫn là thu nhập phải khai báo.
• Thực hành tốt: tách bạch tài khoản, lưu chứng từ, kê khai trung thực để tránh bị truy thu và hạn chế rủi ro pháp lý

❓ FAQs

Q1. Ghi chú “MUA-BÁN” khi chuyển khoản cá nhân có sao không?
A: Không tốt – có thể bị cơ quan thuế nghi ngờ là giao dịch kinh doanh nên nên ghi rõ nội dung chuyển khoản dân sự như “vay mượn”, “cho tặng”.

Q2. Nhận kiều hối hàng tháng có phải khai thuế?
A: Không, nếu bạn chứng minh rõ ràng là tiền của người thân từ nước ngoài gửi về và có giấy tờ – khoản này miễn thuế.

Q3. Freelancer nước ngoài trả tiền qua PayPal rồi chuyển về có phải kê khai?
A: Yes. Đây là thu nhập từ nước ngoài, dù đã đóng thuế ở nước ngoài, bạn vẫn phải khai lại tại Việt Nam nếu là cá nhân cư trú.

Q4. Tôi đáo hạn khoản vay bằng chuyển khoản – sao kê 200 triệu, có sao không?
A: Nếu bạn có giấy tờ chứng minh đó là tiền vay/bán hàng hóa, không phải thu nhập, thì không bị tính thuế. Tuy nhiên, nên giữ giấ́y tờ để tránh hiểu nhầm.

📌 Kết luận

Nếu bạn hiểu đúng bản chất giao dịch, chuẩn bị chứng từ minh bạch và phân chia rõ tài khoản, bạn hoàn toàn có thể an tâm khi có giao dịch tiền lớn chuyển vào. Điều quan trọng là tự chủ động kê khai, lưu trữ để tránh nhầm lẫn – không phải tiền vào là có nghĩa là tiền bị tính thuế.

Nếu bạn cần hỗ trợ cụ thể theo từng trường hợp (ví dụ lập hợp đồng cho tặng, vay mượn; mẫu hợp đồng kinh doanh nhỏ…), cứ để lại bình luận, mình sẵn sàng hỗ trợ chi tiết hơn nhé!