Nguồn gốc Tết Nguyên Tiêu là gì? Năm 2025 Tết nguyên tiêu ngày nào

Tết Nguyên Tiêu hay còn gọi là Rằm tháng Giêng, là một trong những ngày lễ quan trọng trong văn hóa truyền thống của người Việt Nam và các nước Á Đông. Đây không chỉ là dịp để sum họp gia đình mà còn mang nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Vậy Tết Nguyên Tiêu là gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về nguồn gốc, ý nghĩa và cách đón Tết Nguyên Tiêu truyền thống trong bài viết dưới đây.

Tết Nguyên Tiêu là gì?

Tết Nguyên Tiêu (Tiếng Trung: 元宵节 – Yuan Xiao Jie) (Chữ Nho: 節元宵) còn có tên gọi Tết Thượng Nguyên là ngày Rằm tháng Giêng âm lịch, đánh dấu ngày trăng tròn đầu tiên trong năm mới. Đây là một trong những ngày lễ quan trọng trong văn hóa Á Đông, đặc biệt tại Trung Quốc, Việt Nam và các nước có ảnh hưởng từ nền văn minh Hoa Hạ.

Tết Nguyên Tiêu là ngày Rằm đầu tiên của năm mới, diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng Âm lịch. Từ “Nguyên Tiêu” có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm, trong đó “Nguyên” có nghĩa là đầu tiên, “Tiêu” có nghĩa là đêm.

Tại Việt Nam, Tết Nguyên Tiêu còn được xem là ngày lễ quan trọng của Phật giáo, là dịp để người dân đi lễ chùa, cầu mong một năm an lành, hạnh phúc và viên mãn.

Nguồn gốc của Tết Nguyên Tiêu

Tết Nguyên Tiêu có lịch sử lâu đời, bắt nguồn từ Trung Quốc thời nhà Hán. Có nhiều truyền thuyết khác nhau về ngày lễ này, trong đó một truyền thuyết nổi tiếng kể rằng Hoàng đế Hán Vũ Đế (156-87 TCN) từng ra lệnh cho dân chúng treo đèn lồng rực rỡ vào đêm Rằm tháng Giêng để xua đuổi tà ma. Từ đó, tập tục thắp đèn vào ngày này dần lan rộng và trở thành lễ hội truyền thống.

Ở Việt Nam, Tết Nguyên Tiêu mang đậm dấu ấn Phật giáo và được xem là ngày “Lễ Thượng Nguyên”, tức ngày lễ lớn để cầu nguyện, sám hối và hướng đến sự an lạc. Theo quan niệm dân gian, Tết Nguyên Tiêu là thời điểm mặt trăng tròn nhất và sáng nhất, tượng trưng cho sự viên mãn, trọn vẹn. Đây cũng là dịp để mọi người cầu nguyện cho một năm mới an lành, hạnh phúc và thành công.

Năm 2025 Tết nguyên tiêu là ngày nào? Vào thứ mấy

Năm 2025 Tết Nguyên Tiêu (Rằm tháng Giêng) sẽ rơi vào ngày 12 tháng 2 năm 2025, và đó là thứ Tư.

Tết Nguyên Tiêu được tính theo Âm lịch, cụ thể là ngày 15 tháng Giêng. Năm 2025, ngày này tương ứng với ngày 12 tháng 2 Dương lịch.

Ý nghĩa của Tết Nguyên Tiêu

1. Tinh thần đoàn viên và gắn kết gia đình

Tết Nguyên Tiêu là dịp để gia đình sum họp, quây quần bên nhau, cùng thưởng thức các món ăn truyền thống và tham gia các hoạt động lễ hội. Đây cũng là thời điểm để con cháu thể hiện lòng hiếu kính với ông bà, cha mẹ.

2. Cầu bình an, may mắn cho năm mới

Với ý nghĩa là ngày lễ đầu năm, Tết Nguyên Tiêu gắn liền với những lời cầu chúc bình an, hạnh phúc và tài lộc. Nhiều người tin rằng, nếu đi lễ chùa vào ngày này, họ sẽ được phù hộ độ trì trong suốt cả năm.

3. Tôn vinh văn hóa truyền thống

Lễ hội Tết Nguyên Tiêu là dịp để các cộng đồng gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống qua các hoạt động như thả đèn hoa đăng, rước đèn, múa lân và thưởng thức các món ăn đặc trưng của ngày lễ. Tết Nguyên Tiêu là dịp để người Việt thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, thần linh và Phật pháp. Nhiều gia đình thường đi chùa, làm lễ cúng để cầu bình an, sức khỏe và may mắn cho cả năm.

Phong tục truyền thống trong ngày Tết Nguyên Tiêu

1. Thắp đèn lồng

Tại Trung Quốc, người dân có truyền thống treo đèn lồng vào đêm Rằm tháng Giêng để xua đuổi tà ma và cầu mong phúc lành. Ở Việt Nam, nhiều nơi cũng có tục lệ này, đặc biệt trong các khu phố người Hoa như Chợ Lớn (TP.HCM).

2. Đi lễ chùa

Tết Nguyên Tiêu là dịp quan trọng đối với những người theo đạo Phật. Nhiều người đi chùa để dâng hương, cầu nguyện sức khỏe, bình an và may mắn. Các ngôi chùa lớn thường tổ chức lễ cầu an, thu hút hàng ngàn Phật tử tham dự.

3. Thả đèn hoa đăng

Tại một số địa phương, người dân có tục thả đèn hoa đăng trên sông để gửi gắm ước nguyện và cầu mong những điều tốt đẹp trong năm mới.

4. Ăn bánh trôi, bánh chay (bánh Nguyên Tiêu)

Ở Trung Quốc, món ăn truyền thống của ngày lễ này là bánh Nguyên Tiêu (giống bánh trôi nước của Việt Nam). Những viên bánh tròn tượng trưng cho sự đoàn viên, viên mãn của gia đình.

5. Các hoạt động văn hóa

Nhiều nơi tổ chức múa lân, múa rồng, hội chợ xuân và các chương trình biểu diễn nghệ thuật đường phố để chào đón ngày lễ quan trọng này.

Cách Đón Tết Nguyên Tiêu Truyền Thống

1. Chuẩn Bị Mâm Cúng

Mâm cúng Tết Nguyên Tiêu thường bao gồm:

• Hoa quả tươi
• Bánh trôi nước (tượng trưng cho sự trọn vẹn, viên mãn)
• Xôi, chè
• Hương, hoa, đèn nến

Tùy theo phong tục từng vùng miền, mâm cúng có thể thêm các món ăn khác như gà luộc, chả giò, hoặc các món chay.

2. Đi Chùa Cầu Bình An

Vào ngày Rằm tháng Giêng, nhiều người thường đến chùa để cầu nguyện, làm việc thiện và thả đèn hoa đăng. Đây là cách để gửi gắm những ước nguyện tốt đẹp cho năm mới.

3. Làm Bánh Trôi Nước

Bánh trôi nước là món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên Tiêu. Những viên bánh tròn trĩnh, trắng trong tượng trưng cho sự viên mãn và may mắn. Cả gia đình có thể cùng nhau làm bánh, tạo không khí ấm cúng và gắn kết.

4. Thả Đèn Hoa Đăng

Thả đèn hoa đăng là một hoạt động phổ biến trong ngày Tết Nguyên Tiêu. Những chiếc đèn được thả trên sông, hồ tượng trưng cho việc xua tan điều xấu, đón nhận những điều tốt lành.

Những Điều Kiêng Kỵ Trong Tết Nguyên Tiêu

Theo quan niệm dân gian, vào ngày Rằm tháng Giêng, mọi người nên tránh:

• Tranh cãi, xung đột để không mang lại điều xui xẻo.
• Vay mượn tiền bạc, tránh ảnh hưởng đến tài lộc cả năm.
• Làm việc xấu, nói lời không hay để giữ gìn phúc đức.

Tết Nguyên Tiêu Trong Văn Hóa Hiện Đại

Ngày nay, Tết Nguyên Tiêu vẫn được coi trọng và tổ chức long trọng tại nhiều nơi. Bên cạnh những hoạt động truyền thống, nhiều lễ hội văn hóa, nghệ thuật cũng được tổ chức để thu hút du khách và giới trẻ.

Tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, người dân thường tham gia các hoạt động như ngắm đèn lồng, thưởng thức ẩm thực truyền thống, và tham gia các buổi biểu diễn nghệ thuật.

Tết Nguyên Tiêu tại Việt Nam

1. Tại TP.HCM

Khu vực Chợ Lớn là nơi tổ chức lễ hội Tết Nguyên Tiêu lớn nhất cả nước. Người dân thường tổ chức diễu hành, rước đèn, múa lân và trình diễn nghệ thuật đặc sắc.

2. Tại Hà Nội

Các ngôi chùa lớn như Chùa Quán Sứ, Chùa Trấn Quốc thường tổ chức các buổi lễ cầu an, thu hút đông đảo người dân đến chiêm bái, cầu nguyện.

3. Tại Hội An

Phố cổ Hội An nổi tiếng với những đêm thả đèn hoa đăng lãng mạn, tạo nên không gian lễ hội rực rỡ và linh thiêng.

Lời kết

Tết Nguyên Tiêu không chỉ là một ngày lễ mang đậm ý nghĩa tâm linh mà còn là dịp để mọi người thể hiện lòng tri ân, hướng thiện và gắn kết gia đình. Dù trải qua nhiều thế kỷ, Tết Nguyên Tiêu vẫn là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người Việt và nhiều quốc gia châu Á.

Hy vọng bài viết trên giúp bạn hiểu rõ hơn về Tết Nguyên Tiêu cũng như những phong tục, tập quán đặc sắc của ngày lễ này. Hãy dành thời gian cùng gia đình, bạn bè tham gia các hoạt động ý nghĩa để đón một năm mới an lành, hạnh phúc!